चिंच हे फळाचे झाड आहे हे सर्वांनाच माहीत आहे. भारतात आढळणाऱ्या विशेष फळझाडांपैकी एक, चिंचेचा वापर महाराष्ट्र, तामिळनाडू, कर्नाटक आणि आंध्र प्रदेशमधील प्रादेशिक पाककृतींमध्ये चवीनुसार मसाला म्हणून केला जातो. रसम, सांभार, वात कुळंबू, पुलिओगरे इत्यादी बनवताना चिंचेचा विशेष वापर केला जातो आणि कोणतीही भारतीय चाट चिंचेच्या चटणीशिवाय अपूर्ण असते. अगदी चिंचेच्या फुलांचा वापर स्वादिष्ट पदार्थ बनवण्यासाठी केला जातो. त्यामुळे चिंचेची लागवडही कमी नफा देणारी आहे.
चिंचेची लागवड खाद्यपदार्थात चव आणणारे फळ म्हणून केली जाते. त्याची लागवड विशेष फळांसाठी केली जाते, जी बहुतेक पावसाच्या प्रदेशात उगवली जाते. चिंच ही गोड आणि आम्लयुक्त आहे आणि त्याच्या लगदामध्ये रेचक गुणधर्म आहेत. भारतात कोमल पाने, फुले आणि बिया भाजी म्हणून वापरतात.
चिंचेच्या कर्नेल पावडरचा वापर लेदर आणि टेक्सटाईल उद्योगात आकार देण्याच्या साहित्यासाठी देखील केला जातो. चिंचेच्या अतिवापरामुळे त्याची मागणीही जास्त आहे. अशा परिस्थितीत चिंच लागवडीतून शेतकरी चांगला नफा मिळवू शकतात. चिंच लागवडीची योग्य पद्धत जाणून घेऊया.
हवामान आणि जमीन
लागवडीसाठी विशेष जमीन आवश्यक नाही, परंतु चिंचेचे ओलावा असलेल्या खोल गाळ आणि चिकणमाती जमिनीत चांगले उत्पादन मिळते. याशिवाय त्याची वनस्पती वालुकामय, चिकणमाती व क्षारयुक्त जमिनीतही वाढते. चिंचेची वनस्पती उष्णकटिबंधीय हवामानाची आहे. हे गरम वारे आणि उन्हाळ्यात उष्णता सहज सहन करते, परंतु हिवाळ्यात दंव झाडांच्या वाढीवर वाईट परिणाम करते.
फील्ड तयारी
सर्वप्रथम शेताची नांगरणी करून माती मोकळी करावी. नंतर रोपे लावण्यासाठी रिज तयार करा. या कड्यांवरच झाडे लावावी लागतात. चिंचेची झाडे चांगली वाढू शकतात. यासाठी शेत तयार करताना, लागवड करताना कुजलेले शेण किंवा गांडूळ खताची मात्रा मातीत मिसळून खड्डे भरावे लागतात. याशिवाय रासायनिक खतांची मात्रा माती परीक्षणाच्या आधारे दिली जाते.
वनस्पती तयार करणे
रोपे तयार करण्यासाठी बागायती जमीन निवडा. मार्च महिन्यात शेताची नांगरणी करून, लावणीसाठी बेड तयार केले जातात. बेडच्या सिंचनासाठी नालेही तयार केले आहेत. बेड 1X5 मीटर लांब आणि रुंद केले जातात. यानंतर मार्चच्या दुसऱ्या आठवड्यापासून एप्रिलच्या पहिल्या आठवड्यापर्यंत बिया पेरल्या जातात.
बियांची चांगली उगवण होण्यासाठी ते २४ तास पाण्यात भिजत ठेवावेत. शेतात तयार केलेल्या वाफ्यात चिंचेच्या बिया 6 ते 7 सेमी खोलीवर आणि 15 ते 20 सेमी अंतरावर ओळीत पेरल्या जातात. त्यानंतर एका आठवड्यानंतर बियाणे उगवते आणि एक महिन्यानंतर बियाणे अंकुरित होते.
Source:- krishijagran
