Long Range Forecast : भारतीय हवामान विभागाने १५ एप्रिल २०२५ रोजी जाहीर केलेल्या अंदाजानुसार, यंदाचा २०२५ चा दक्षिण-पश्चिम मान्सूनचा पाऊस संपूर्ण देशभर सरासरीपेक्षा जास्त असण्याची शक्यता आहे. शेतकऱ्यांसाठी ही एक दिलासादायक बातमी ठरणार आहे.
जून ते सप्टेंबर या काळात देशभर सुमारे १०५ टक्के पाऊस पडेल, असा अंदाज वर्तवण्यात आला आहे. ही टक्केवारी १९७१ ते २०२० या कालावधीतील सरासरी म्हणजेच ८७ सेंटीमीटरच्या तुलनेत आहे. या आकड्यात ±५ टक्के बदल होण्याची शक्यता असल्यामुळे प्रत्यक्षात पावसाचे प्रमाण सुमारे १०० ते ११० टक्क्यांदरम्यान राहू शकते.
भारताच्या बहुतांश भागांमध्ये सरासरीपेक्षा अधिक पाऊस होण्याची शक्यता आहे. मात्र उत्तर-पश्चिम भारत, ईशान्य भारत आणि दक्षिण भारतातील काही भागांमध्ये पाऊस सरासरीपेक्षा कमी असण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. काही भागांमध्ये हवामान मॉडेलने कोणतीही स्पष्ट शक्यता दाखवलेली नाही.
या अंदाजावर परिणाम करणाऱ्या काही महत्त्वाच्या जागतिक हवामान घटकांचाही अभ्यास करण्यात आला आहे. पॅसिफिक महासागरात सध्या एल निनो-ला निनाची स्थिती न्यूट्रल आहे, पण वातावरणीय घडामोडी ला निनाशी साधर्म्य असणाऱ्या आहेत. ही स्थिती भारतासाठी अनुकूल मानली जाते.
तसेच हिंद महासागरातील ‘इंडियन ओशन डिपोल’ ही स्थिती सध्या न्यूट्रल असून मान्सून काळात ती कायम राहण्याची शक्यता आहे. जानेवारी ते मार्च २०२५ या काळात उत्तर गोलार्ध व युरेशियातील बर्फाच्छादन सामान्यपेक्षा कमी होते. बर्फाच्छादन कमी असल्यास भारतात चांगला पाऊस होण्याची शक्यता वाढते, असे निरीक्षण आहे.
हवामान विभागाने पुढील अधिक तपशीलवार अंदाज मे २०२५ च्या शेवटच्या आठवड्यात जाहीर करण्याचे सांगितले आहे. त्यामध्ये देशातील विविध भागांतील विभागनिहाय पावसाचे अंदाज दिले जातील.
सारांश म्हणून, २०२५ सालचा मान्सून भारतीय शेतीसाठी फायदेशीर ठरण्याची शक्यता आहे. महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांनी यानुसार शेती नियोजन सुरू करता येईल. मात्र मे महिन्यातील अद्ययावत अंदाज लक्षात घेऊनच अंतिम निर्णय घेणे योग्य ठरेल.
