Marathwada Agricultural University : वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठ, परभणी व महाराष्ट्र कृषि शिक्षण व संशोधन परिषद, पुणे यांचे संयुक्त विद्यमाने राज्यातील चारही कृषि विद्यापीठाची ५३ व्या संयुक्त कृषि संशोधन आणि विकास समिती-२०२५ ची (जॉइंट ॲग्रेस्कोची) बैठक दिनांक २९ ते ३१ मे, २०२५ दरम्यान वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठ, परभणी येथे यशस्वीपणे पार पडली.
या बैठकीत वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठाच्या संशोधकांनी तयार केलेल्या ४ नव्या वाणांना, २ कृषी यंत्रे-अवजारांना आणि तब्बल ५३ कृषी तंत्रज्ञान शिफारशींना मंजुरी देण्यात आली आहे. या शिफारशी येत्या खरीप हंगामापासून शेतकऱ्यांच्या सेवेत उपलब्ध होणार आहेत.
विद्यापीठाचे प्रसारित वाण
१ ज्वारी (रब्बी) : परभणी सुपर दगडी (एसपीव्ही २७३५) : ज्वारीचा परभणी परभणी सुपर दगडी (एसपीव्ही २७३५) राष्ट्रीय, राज्यस्तरीय व स्थानिक तुल्यबळ वाणांपेक्षा धान्य व कडब्याच्या उत्पादनात खोडमाशी, खोडकिडा व खडखडया रोगास मध्यम सहनशील वाण महाराष्ट्र राज्यात रब्बी हंगाम लागवडीसाठी शिफारस करण्यात येत आहे.
२. चवळी : परभणी पद्मा (सिपीबी २२०१) : चवळी पिकाचा परभणी पद्मा (सिपीबी २२०१) हा अधिक उत्पादन देणारा, लवकर पक्व होणारा, पिवळा केवडा या रोगास प्रतिकारक्षम वाण मराठवाडा व पश्चिम महाराष्ट्र या विभागाकरिता खरिप हंगामात लागवड करण्याची शिफारस करण्यात येत आहे.
३. तिळ: टीएलटी ७ : तिळाचा टीएलटी ७ हा पांढरा व टपोरा दाण्याचा अधिक बियांचे व तेलाचे उत्पादन देणारा, फायलोडी व बोंड पोखराणारी अळी या रोग व कीडीस सहनशील असणाया वाणाची महाराष्ट्र राज्यात उन्हाळी हंगामात लागवडीसाठी शिफारस करण्यात येत आहे.
४ तिळ : टीएलटी १० : तिळाचा टीएलटी १० हा वाण तेलंगणा राज्यासाठी खरीप व रब्बी/ उन्हाळी हंगामासाठी प्रसारित करण्यात आल्याची नोंद घेण्यात आली.
प्रसारित यंत्रे व अवजारे
१ वनामकृवि विकसित भाजीपाला टोकण यंत्र –
विद्यापीठ विकसित मनुष्य चलित रोपवाटीका भाजीपाला टोकन यंत्राची रोपवाटीके मध्ये मिरची, वांगे, टोमॅटो, कांदे, कोबी व कोथींबीर या पिकाची रोप तयार करण्यासाठी वापर करणासाठी प्रसारीत करण्याची शिफारस येते. या द्वारे उत्तम प्रतीचे रोपे तयार करता येतात. याची ०.०३९ ते ०.०५७ हे प्रति तास एवढी क्षेत्रीय क्षमता आहे. या यंत्रामुळे बियाण्याची बचत होते. यात मिरची, टोमॅटो व वांगे या भाजीपाला बियाणांसाठी निर्धारीत अंतर ठेवण्यासाठी वेगवेगळया तबकडया विकसीत केल्या आहेत.
२. सेमी अॅटोमॅटीक पंफिग कम पॉपींग मशीन –
विद्यापीठ विकसीत विविध धान्यापासून लाहया व खरमूरे बनविण्याच्या लघुउद्योगासाठी, एलपीजी चलित (उच्च तापमान कमी वेळ आधारीत), अर्धस्वयंचलित पफिंग व पॉपिंग संयंत्र प्रसारीत करण्यात आली.
या लाहया व खरमुरे बनविण्याच्या संयंत्राची वैशिष्ठे म्हणजे याद्वारे ज्वारीच्या लाहया, पॉपकॉर्न, सोयाबीन व शेंगदाणा खरमुरे, फूटाणे, पफ पाणीपुरी आणि पफ फ्रायम्स बनविण्यासाठी उपयुक्त असून पोर्टेबल, एलपीजी चलित, उष्णता रोधक आवरण सहित, उष्णतेचे माध्यम म्हणून वाळू ऐवजी मीठाचा वापर, तयार झालेले लाहया किंवा खरमुरे काढईतून त्वरीत बाहेर काढण्याची संरचना आहे. हया संयंत्रा मध्ये स्वयंचलित पध्दतीने गॅस पेटविणे, विझविणे व तापमान नियंत्रित करता येते. कढईतील धान्य, मीठ, लाहया किंवा खरमुरे हलविण्यासाठी विद्युतचलित स्टरर आहे. याची क्षमता ८० किलो प्रति दिवस खरमुरे, सोयानट, फूटाणे इ. बनविण्यासाठी आहे.
