
AI experiment : धाराशिव जिल्ह्यातील उपळा गावात भारतातील पहिलाच AI (कृत्रिम बुद्धिमत्ता) आधारित पायलट प्रकल्प सुरू करण्यात आला आहे, ज्याचा उद्देश सोयाबीन पिकाचे उत्पादन वाढवणे आहे. हा प्रकल्प शेतकऱ्यांच्या दृष्टीने अतिशय महत्त्वाचा असून त्यांच्या शेती व्यवस्थापनात मोठे बदल घडवून आणण्याची क्षमता आहे. हवामान, रोगराई, जमिनीची माहिती, आणि शेतीची नियोजन यासाठी प्रगत डिजिटल प्रणाली वापरण्यात येत आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना वेळेवर निर्णय घेता येणार आहेत.
📡 तंत्रज्ञानाचे फायदे आणि उपयोग:
या प्रकल्पाअंतर्गत उपळा गावात एक वेदर स्टेशन बसवण्यात आले आहे, जे परिसरातील 20 किलोमीटर परिघातील वातावरणाचे बदल दर तासाला नोंदवते. हे बदल राहुरी कृषी विद्यापीठाला पाठवले जातात, जिथे कृषी तज्ज्ञ त्या माहितीचे विश्लेषण करतात आणि थेट मोबाईलद्वारे शेतकऱ्यांना त्यानुसार मार्गदर्शन करतात.
🟢 शेतकऱ्यांच्या शेतात वेगवेगळ्या प्रकारच्या जमिनीत सॉईल सेन्सर बसवण्यात आले आहेत, जे ओलावा, पाण्याची उपलब्धता, आणि पोषण घटक यांची माहिती पुरवतात. यामुळे पिकासाठी पाणी कधी द्यावे, खत कधी टाकावे, आणि कोणत्या रोगाची शक्यता आहे हे सर्व शेतकऱ्यांना अगोदरच कळते.
🌾 रोगराई नियंत्रण आणि वेळेवर उपाययोजना:
AI सेन्सरद्वारे पिकावर येणाऱ्या रोगराईची माहिती चार दिवस आधी मिळते, त्यामुळे शेतकऱ्यांना त्यासाठी योग्य प्रकारची कीड नियंत्रण फवारणी कधी करावी हे समजते. यामुळे उत्पादनाची हानी टाळता येते आणि उत्पन्नात वाढ होते.
📱 डिजिटल शेतीची नवी दिशा:
या AI तंत्रज्ञानामुळे:
शेतकऱ्यांना वेळेवर आणि अचूक माहिती मिळते
हवामानावर आधारित शेतीचे नियोजन करता येते
रोगराई आणि पाण्याच्या ताणामुळे होणारे नुकसान टाळता येते
स्मार्ट शेतीचा अनुभव ग्रामीण भागात पोहोचतो
🌐 देशभरात चर्चा आणि भविष्यातील दिशा:
हा पायलट प्रकल्प यशस्वी झाल्यास देशातील इतर राज्यांमध्येही याचा विस्तार होईल. डिजिटल नोंदी, वेळेवर माहिती, आणि तज्ज्ञांचे मार्गदर्शन या गोष्टी भारताच्या शेती व्यवस्थेला आधुनिकतेची दिशा देणार आहेत. AI च्या वापरामुळे अर्थव्यवस्थेला आणि कृषी क्षेत्राला मोठा फायदा होईल, अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे.