Soil testing : मातीचे उत्पादनक्षम गुण ओळखून त्यानुसार योग्य अन्नद्रव्यांचा समतोल पुरवठा करण्यासाठी मातीपरीक्षण अत्यंत उपयुक्त ठरते, कारण ते जमिनीचे जैविक, रासायनिक आणि भौतिक स्वरूप स्पष्ट करते. शेताची स्थिती पाहून विभागनिहाय ‘व्ही’ आकाराचे खड्डे घेऊन समान जाडीचा मातीचा थर गोळा करणे, चतुर्थांश पद्धतीने प्रतिनिधिक नमुना तयार करणे आणि तो स्वच्छ पिशवीत सुरक्षितपणे प्रयोगशाळेत पाठवणे ही प्रक्रिया सोपी असून विविध परिस्थितीत सहज लागू करता येते. खतांचा ताजा परिणाम टाळण्यासाठी नमुना घेण्यापूर्वी दोन ते अडीच महिन्यांचे अंतर पाळल्यास निष्कर्ष अधिक अचूक येतात, ज्यामुळे शेती व्यवस्थापन अधिक परिणामकारक बनते.
माती नमुना घेण्याची पद्धत शेताच्या स्वरूपाशी जुळवून घेतली तर जमिनीची खरी सुपीकता समजून घेणे अधिक सोपे होते. शेताची पाहणी करून समान जमिनीचे विभाग तयार करावेत आणि प्रत्येक विभागात कुदळीने ‘व्ही’ आकाराचा खड्डा घेऊन सारख्या जाडीचा मातीचा थर अलगद काढावा. नंतर चतुर्थांश पद्धतीने साधारण अर्धा किलो प्रतिनिधिक माती स्वच्छ पिशवीत भरून प्रयोगशाळेकडे पाठवावी, ज्यामुळे विश्लेषण अधिक अचूक होते. खतांचा ताजा प्रभाव टाळण्यासाठी नमुना घेण्यापूर्वी दोन ते अडीच महिन्यांची विश्रांती ठेवणे आवश्यक मानले जाते, आणि ही प्रक्रिया विविध परिस्थितीत सहज लागू करता येते.
