विदर्भात मागील महिन्यातील 26 ते 28 नोव्हेंबरच्या दरम्यान कमी अधिक प्रमाणात पावसासोबत गारपीट झालेले आहे. अवकाळी पावसामुळे संत्रा ,लिंबू व मोसंबी बागांचे नुकसान झालेले आहे.
अशावेळी नुकसानग्रस्त बागांची काळजी घेणे अत्यंत आवश्यक असते . त्यानंतर असलेल्या आंबिया विकसित अवस्थेतील मृग व लिंबू पिकाच्या हस्त बहराचे व्यवस्थापन याबाबत माहिती खालील प्रमाणे आपण पाहणार आहोत.
जखमा भरून निघणे व झाडांना संतुलित अन्नपुरवठा होण्यासाठी बागेत साचलेल्या अतिरिक्त पाण्याचा निचरा करावा झाडे पडले असल्यास शेंड्याकडील ४५ सेंमी फांद्या कमी करून छाटणी करावी. जर झाडांची मुळे उघडी पडली असल्यास मातीचा भर देऊन बांबू किंवा बल्लीच्या साह्याने आधार देऊन उभी करावी.
अशा झाडांच्या वाफ्यामध्ये सायमोक्सिनील (८ टक्के) अधिक मॅन्कोझेब (६४ टक्के डब्ल्यूपी) (संयुक्त घटक) किंवा मेटॅलॅक्झिल (८ टक्के) अधिक मॅन्कोझेब (६४ टक्के डब्ल्यूपी) (संयुक्त घटक)* या बुरशींनाशकांची २.५ ग्रॅम प्रति लिटर पाणी याप्रमाणे द्रावण (८ ते १० लिटर प्रति झाड) या प्रमाणात टाकावे.
गारपीटमुळे इजा झालेल्या झाडांवर बहर घेऊ नये.
धुके पडत असल्यास झाडावर त्वरित कॉपर ऑक्सिक्लोराइड (५० डब्ल्यूपी) ३ ग्रॅम प्रति लिटर पाणी किंवा बोर्डो मिश्रण (६०० ग्रॅम चुना अधिक ६०० ग्रॅम मोरचूद अधिक १०० लिटर पाणी या बुरशीनाशकांची फवारणी करावी.
गारपिटीमुळे झाडांची पाने गळून पडतात, पालवी कमी होते अशावेळी गारपीटग्रस्त झाडास अमोनियम सल्फेक्ट एक किलो प्रति झाड याप्रमाणे द्यावे तसेच शक्य असल्यास चिलेटेड स्वरूपातील सूक्ष्म अन्नद्रव्यांची (झिंक अधिक कॅल्शियम अधिक फेरस सल्फेक्ट मिश्र घटक) 0.2% म्हणजेच दोन ग्रॅम प्रतिलिटर याप्रमाणे फवारणी करावी . गारपीटग्रस्त झाडांवर कॅल्शियम नायट्रेट एक टक्का एक किलो अधिक जिबरेलिक ॲसिड २.५ ग्रॅम प्रति १०० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. त्यामुळे झाडांवरील पानांच्या संख्येत वाढ होईल.
अंबिया किंवा मृग बहरची फळे असल्यास त्याची योग्य विल्हेवाट लावावी.
सद्यःस्थितीतील आंबिया बहर व लिंबू बाग नियोजन..
संत्रा लिंबू मोसंबी अंबिया बहरासाठी तानावर सोडलेल्या बागांचा ताण अवकाळी पावसाने ताण तुटतो . बागा ताणात राहण्यासाठी क्लोरमेक्वाट क्लोराइड (५० टक्के प्रवाही)* २ मिलि प्रति लिटर पाणी घेऊन फवारणी करावी. ज्या बागांनी मुळातच ताण घेतला नव्हता, अशा बागेकरिता क्लोरमेक्वाट क्लोराइड (५० टक्के प्रवाही) ४ मिलि प्रति लिटर पाणी प्रमाणे फवारणी करावी.
संत्रा ,मोसंबी, किंवा हस्त बहरातील कागदी लिंबू फळांची वाढ होणे किंवा गळ थांबवणे याकरिताएनएए १ ग्रॅम किंवा २,४-डी १.५ ग्रॅम किंवा जिबरेलिक ॲसिड १.५ ग्रॅम यापैकी कोणत्याही एका संजीवकासह ६ बीए १ ग्रॅम अधिक १३:००:४५ हे १ किलो अधिक प्रोपीकोनॅझोल (२५ टक्के प्रवाही) १०० मिलि १०० लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी. गरजेनुसार स्टीकरचा वापर करावा.
सतत राहणारे ढगाळ वातावरणामुळे व पावसानंतर झालेल्या जखमांमुळे अंबिया बहर व मृग बहरतील फळांवर बुरशीजन्य रोगांचा प्रादुर्भाव टाळण्यासाठी संपूर्ण झाडावर क्रॉपर ऑक्सिक्‍लोराईड ५० डब्ल्यूपीतीन ग्रॅम प्रति लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी पावसामुळे अगदी लिंबू वरील कैऱ्या रोगाचे प्रादुर्भाव मोठ्या प्रमाणात होतो त्यासाठी कॉपर एक्सीलेटर तीन ग्रॅम अधिकस्ट्रेप्टोमायसीन** ०.१ ग्रॅम प्रति लिटर पाण्यात मिसळून फवारणी करावी.
