Eknath shinde : मुंबई महापालिकेच्या निवडणुकीकडे संपूर्ण महाराष्ट्राचं लक्ष लागलं असून, युती-आघाडीच्या चर्चा आता निर्णायक टप्प्यावर पोहोचत आहेत. सत्ताधारी महायुतीतील भाजप आणि शिंदेसेना यांच्यातील जागावाटप हा सध्या सर्वात महत्त्वाचा आणि तितकाच संवेदनशील मुद्दा ठरत आहे. नुकतीच मुंबईत महायुतीची पहिली संयुक्त बैठक पार पडली. या बैठकीला भाजपकडून अमित साटम, आशिष शेलार, प्रवीण दरेकर तर शिंदेसेनेकडून योगेश कदम, राहुल शेवाळे, प्रकाश सुर्वे, शीतल म्हात्रे यांची उपस्थिती होती. या बैठकीत मुंबई महापालिकेवर महायुतीचाच महापौर बसेल, असा ठाम दावा नेत्यांनी केला.
मात्र या दाव्यामागे जागावाटपातील रस्सीखेच स्पष्टपणे दिसून येत आहे. राजकीय वर्तुळात चर्चेला उधाण आलं आहे की भाजपाने शिंदेसेनेला मुंबईत केवळ ५२ जागा देण्याचा प्रस्ताव मांडला आहे. या चर्चांमुळे शिंदेसेनेत अस्वस्थता निर्माण झाली असली, तरी हा दावा केवळ अफवा असल्याचं शिंदेसेनेच्या मंत्र्यांकडून सांगितलं जात आहे. दुसरीकडे भाजपातील नेते मुंबई महापालिकेतील एकूण २२७ जागांपैकी किमान १५० ते १७५ जागा लढवण्याच्या तयारीत असल्याचं सांगितलं जात आहे. भाजपाला मुंबईत आपली ताकद वाढवायची असून, “मोठा भाऊ” म्हणून निर्णायक भूमिका बजावण्याचा पक्षाचा मानस आहे.
शिंदेसेनेची भूमिका मात्र सन्मानपूर्वक जागावाटपाची आहे. २०१७ च्या महापालिका निवडणुकीत शिवसेनेचे ८७ पेक्षा अधिक नगरसेवक निवडून आले होते. त्यापैकी ४७ नगरसेवकांनी उद्धव ठाकरे यांची साथ सोडून एकनाथ शिंदे यांच्यासोबत जाण्याचा निर्णय घेतला. त्यामुळे या जागांवर शिंदेसेनेचा नैसर्गिक दावा असल्याचं मानलं जात आहे. याशिवाय काही नव्या जागांवरही शिंदेसेनेला संधी मिळावी, अशी अपेक्षा व्यक्त केली जात आहे. भाजपाने मागील निवडणुकीत ८२ जागा जिंकल्या होत्या आणि त्या अनुभवाच्या जोरावर पक्ष अधिक जागांवर दावा सांगत आहे.
दादर येथील भाजप कार्यालयात झालेल्या बैठकीत नेमकं काय ठरलं, याबाबत अद्याप अधिकृत माहिती समोर आलेली नसली, तरी ५२ जागांचा प्रस्ताव चर्चेत असल्याची माहिती सूत्रांकडून समोर येत आहे. आगामी काळात दोन्ही पक्षांच्या वरिष्ठ नेत्यांमध्ये आणखी बैठका होण्याची शक्यता असून, या चर्चांमधूनच अंतिम जागावाटपाचं गणित स्पष्ट होणार आहे. मुंबई महापालिकेची निवडणूक ही केवळ स्थानिक स्वराज्य संस्थेची निवडणूक नसून, राज्याच्या राजकारणाची दिशा ठरवणारी लढत मानली जाते. त्यामुळे महायुतीतील हे अंतर्गत समीकरण कसं सुटतं, याकडे राजकीय निरीक्षकांचे लक्ष लागून राहिले आहे.
मुंबई महापालिका निवडणुकांच्या पार्श्वभूमीवर महायुतीतील अंतर्गत राजकारण अधिकच तापताना दिसत आहे. एका विशिष्ट वार्डासह इतर अनेक वार्डांमध्येही भाजप उमेदवार उभे करण्याची शक्यता व्यक्त होत असल्याने, जागावाटपावरून महायुतीत रस्सीखेच सुरू झाली आहे. मुंबई महापालिकेतील एकूण २२७ वार्डांसाठी इच्छुक उमेदवारांच्या मुलाखतींना वेग आला असून, या संपूर्ण प्रक्रियेवर खुद्द मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे लक्ष ठेवून आहेत. शिंदेसेनेकडून गुरुवारपासून इच्छुक उमेदवारांच्या मुलाखतींची अधिकृत सुरुवात होणार असून, त्यासाठी अर्ज वाटपाची प्रक्रियाही पूर्ण करण्यात आली आहे. त्यामुळे शिंदेसेनेतही उत्सुकता आणि हालचाल वाढली आहे.
दरम्यान, महायुतीच्या पहिल्या संयुक्त बैठकीत भाजपाने शिंदेसेनेला ५२ जागांचा प्रस्ताव दिल्याची चर्चा समोर आल्याने राजकीय वर्तुळात अनेक तर्कवितर्क लढवले जात आहेत. या प्रस्तावामुळे शिंदेसेनेच्या अपेक्षा आणि भाजपाची रणनीती यामध्ये तणाव निर्माण झाल्याचं चित्र आहे. विशेष म्हणजे मुस्लीम बहुल भागांमध्ये शिंदेसेनेला जागा सोडण्याची तयारी भाजपाने दर्शविल्याची चर्चा आहे. या मुद्द्यामुळे राजकीय समीकरणे अधिक गुंतागुंतीची होत असून, दोन्ही पक्ष आपापली ताकद आणि प्रभाव लक्षात घेऊन वाटाघाटी करत असल्याचं दिसून येत आहे. मुंबई महापालिकेची ही लढत केवळ स्थानिक राजकारणापुरती मर्यादित नसून, राज्यातील सत्तासमीकरणांवरही तिचा मोठा परिणाम होणार असल्याने, महायुतीतील ही रस्सीखेच येत्या काळात आणखी तीव्र होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही.
एका सर्व्हेमध्ये मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे मुस्लिम समाजात लोकप्रिय ठरत असल्याची बाब समोर आली होती. या सर्व्हेमुळे राजकीय चर्चांना आणखी वेग आला असून, विशेषतः मुस्लीम बहुल भागांतील जागावाटपाबाबत महायुतीची भूमिका काय असणार, याबाबत उत्सुकता वाढली आहे. त्यामुळे महायुतीत जागावाटप नेमकं कशा पद्धतीने होणार, याचं चित्र येत्या एक-दोन दिवसांत स्पष्ट होईल, असा अंदाज व्यक्त केला जात आहे.
दरम्यान, जागावाटपावरून माध्यमांत विविध प्रकारच्या बातम्या येत असतात, यावर स्वतः उपमुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी प्रतिक्रिया दिली आहे. “माध्यमांत बरेच काही येईल. एवढ्या जागा मागितल्या, एवढ्या जागा मिळाल्या, पण त्यावर कुणीही विश्वास ठेवू नये. शिंदेसेनेला सन्मानजनक जागा मिळतील आणि शिवसेनेचा सन्मान कायम राखला जाईल,” असा ठाम विश्वास एकनाथ शिंदे यांनी व्यक्त केला आहे. त्यांच्या या विधानामुळे शिंदेसेनेच्या कार्यकर्त्यांमध्ये विश्वासाचं वातावरण निर्माण झालं असून, पक्ष नेतृत्व जागावाटपाबाबत आक्रमकपणे वाटाघाटी करत असल्याचा संदेश देण्यात आला आहे.
त्याचबरोबर भाजपाने शिंदेसेनेला केवळ ५२ जागांचा प्रस्ताव दिल्याची चर्चा सुरू असताना, या चर्चांवर मंत्री प्रताप सरनाईक यांनीही स्पष्टीकरण दिलं आहे. “५२ जागांचा प्रस्ताव ही केवळ अफवा आहे,” असं स्पष्ट करत त्यांनी अशा बातम्यांवर विश्वास ठेवू नये, असं आवाहन केलं आहे. यामुळे सध्या सुरू असलेल्या तर्कवितर्कांना काही प्रमाणात पूर्णविराम मिळण्याची शक्यता आहे. मात्र, अंतिम निर्णय जाहीर होईपर्यंत महायुतीतील अंतर्गत चर्चा आणि रणनीती गुप्तच ठेवल्या जाण्याची शक्यता आहे.
एकूणच मुंबई महापालिका निवडणूक ही केवळ स्थानिक स्वराज्य संस्थेची निवडणूक न राहता, राज्याच्या राजकारणाची दिशा ठरवणारी ठरत असल्याचं चित्र आहे. त्यामुळे महायुतीतील जागावाटप, नेतृत्वाचा सन्मान, सामाजिक समीकरणे आणि पक्षीय ताकद या सर्व बाबींचा समतोल साधत अंतिम निर्णय घेतला जाणार आहे. येत्या काही दिवसांत या सर्व प्रश्नांची उत्तरं समोर येतील, अशी अपेक्षा राजकीय वर्तुळात व्यक्त केली जात आहे.
