सामान्यतः देशातील लोक गायीच्या शेणाला निरुपयोगी वस्तू मानतात, शहरी भागात शेण हे विष्ठेपेक्षा कमी नाही. मानसिकदृष्ट्या कमकुवत आहोत हे इतरांना सांगायलाही लोक सहज म्हणतात, तुमचे मन शेणाने भरले आहे का? पण हे शेण शेतकरी आणि पशुपालकांना श्रीमंत करू शकते.
खेड्यापाड्यात बहुसंख्य पशुपालक गायी-म्हशींच्या शेणाचा वापर करून शेण बनवताना दिसतात नाहीतर ते निरुपयोगी समजून फेकून देतात. मात्र, आजच्या युगात शेणखतापासून शेणखत तयार करण्यापर्यंत शेणखत वापरला जात आहे. याशिवाय शेणापासून इतर अनेक प्रकारची उत्पादने तयार केली जात असून, त्यांना बाजारात मोठी मागणी आहे. आता सरकार फायद्यासाठी शेण वापरण्याची नवी योजनाही आणत आहे. अशा परिस्थितीत आम्ही शेतकरी आणि पशुपालकांना शेणाच्या या उपयोगांबद्दल सांगणार आहोत.
शेणापासून कागद बनवणे
गाई-म्हशीच्या शेणाचा वापर करून कागद तयार करता येतो. भारत सरकारही या प्रकल्पावर काम करत आहे. या प्रकल्पाच्या माध्यमातून पशुपालकांना शेणखत खरेदी करून आर्थिक मदत केली जाणार आहे.
शेणापासून मूर्ती आणि भांडी बनवा
आजकाल शेणापासून मूर्ती बनवण्याचा ट्रेंडही वाढला आहे. चिकणमातीच्या तुलनेत शेणापासून मूर्ती बनवण्यासाठी खर्च कमी येतो आणि जास्त नफा मिळवता येतो.शेणापासून मूर्ती बनवण्यासाठी मेक इन इंडिया, क्लीन इंडिया आणि ग्रीन इंडिया अंतर्गत मोहीमही राबविण्यात येत आहे. या प्रकारच्या कामात महिलांचा सक्रिय सहभाग असतो. याशिवाय भांडी बनवण्यासाठीही शेणाचा वापर केला जातो.
शेणापासून बायोगॅस प्रकल्पाचा व्यवसाय
शेणापासून बनवलेला बायोगॅस प्लांट बसवून तुम्ही चांगला नफा कमवू शकता. प्लँट उभारण्यासाठी तुम्हाला सरकारकडून आर्थिक मदतही मिळू शकते.
अगरबत्ती बनवण्यासाठी वापरा
अगरबत्ती बनवण्यासाठी शेणाचा वापर केला जातो. अनेक कंपन्या पशुपालकांकडून वाजवी दरात शेण खरेदी करतात आणि सुगंधी अगरबत्ती बनवण्यासाठी वापरतात.
source:krishijagran
