सध्या पिके दीर्घकाळ सुरक्षित ठेवण्यासाठी शीतगृहे अत्यंत आवश्यक आहेत. शेतकरी ते घरी सहज बनवू शकतात. या बातमीत कोल्ड स्टोरेज बनवण्याचे संपूर्ण गणित जाणून घेऊया. मात्र, शेतकऱ्यांना शेती करताना अनेक आव्हानांना सामोरे जावे लागते. परंतु, काढणीनंतर पीक सुरक्षित ठेवणे हे एक मोठे आव्हान आहे. शेतकरी आपले पीक काढण्यास सक्षम आहे. परंतु, योग्य काळजी न घेतल्याने अनेक वेळा पीक खराब होऊन शेतकऱ्याला नुकसान सहन करावे लागते. या समस्येचा सामना करण्यासाठी शेतकरी कोल्ड स्टोरेजचा वापर करू शकतात. शीतगृहात पिके दीर्घकाळ साठवता येतात. त्यामुळे शेतकरी योग्य वेळी पिकांची विक्री करून चांगला नफा मिळवू शकतात. कोल्ड स्टोरेज म्हणजे काय? आणि याचा फायदा शेतकऱ्यांना कसा होणार? त्याबद्दल सविस्तर माहिती द्या.
शीतगृह म्हणजे काय ?
कोल्ड स्टोरेज ही एक प्रकारची जतन रचना आहे जी पिके, फळे आणि भाजीपाला योग्य तापमानात ठेवण्यास मदत करते. हे सुनिश्चित करते की त्यांचे शेल्फ लाइफ वाढले आहे आणि ते ताजेपणा, चव आणि पौष्टिकतेमध्ये कोणतीही हानी न करता दीर्घ कालावधीसाठी सुरक्षित राहतील. कोल्ड स्टोरेजच्या बाबतीत, शेतकऱ्यांना कोल्ड स्टोरेजची सुविधा मिळवून देण्यासाठी सरकार त्यांना अनुदान देते.
शीतगृहाचे फायदे :-
1. उत्पादनाचे दीर्घकालीन जतन :- शीतगृहात उत्पादन सुरक्षित ठेवल्याने त्याचे दीर्घकालीन शेल्फ लाइफ सुनिश्चित होते, ज्यामुळे उत्पादनाचे मूल्य वाढते.
2. विपणनासाठी मदत :- कोल्ड स्टोरेजच्या मदतीने शेतकरी योग्य वेळी आपला माल बाजारात सादर करू शकतो,
ज्यामुळे त्याला चांगला भाव मिळतो.
३. कमाईत वाढ :- कोल्ड स्टोरेजचा वापर करून शेतकरी आपली कमाई वाढवू शकतो, कारण मागणीनुसार उत्पादनावर
प्रक्रिया केल्यास महागाई कमी होते.
4. गुंतवणूक :- कोल्ड स्टोरेज सुविधांमध्ये गुंतवणूक केल्याने शेतकऱ्यांना महागड्या समस्या टाळण्यास मदत होते.
कोल्ड स्टोरेज कसे बनवायचे :-
कोल्ड स्टोरेज बनवण्यासाठी तुम्हाला काही महत्त्वाचे मुद्दे लक्षात ठेवावे लागतील. प्रथम, अकृषिक जमीन म्हणून रूपांतरित करता येईल अशी योग्य जमीन निवडा. दुसरे, स्थानिक प्राधिकरणाकडून परवानगी मिळवा. तिसरे, सुरक्षिततेसाठी कोल्ड मशिनरीची व्हॅक्यूम आणि प्रेशर चाचणी करा. चौथे, थंड पाणी वापरा आणि उपलब्ध नसल्यास वॉटर सॉफ्टनिंग प्लांट लावा. शेवटी, कोल्ड स्टोरेज सुविधेचा विमा देखील घ्या. या सर्व बाबींचे पालन करून तुम्ही कोल्ड स्टोरेज व्यवसाय सुरू करू शकता. जर तुम्हालाही तुमच्या घरात कोल्ड स्टोरेज बनवायचे असेल, तर त्यासाठी बाजारात अनेक खासगी कंपन्या आहेत, ज्या तुमच्या घरात किंवा शेतात कोल्ड स्टोरेज बसवतील. याशिवाय कोल्ड स्टोरेज बनवण्यासाठीही सरकार मदत करते. अशा परिस्थितीत तुम्हाला सरकारी अनुदानाचा लाभही मिळू शकता .
सरकार किती सबसिडी देते ?
केंद्र आणि अनेक राज्य सरकार शीतगृह बांधण्यासाठी अनुदान देतात. शेतकरी या अनुदानाचा सहज लाभ घेऊ शकतात. शेतकऱ्यांना शीतगृहासाठी 50 ते 60 टक्के अनुदान मिळू शकते. याशिवाय कोल्ड स्टोरेज व्यवसाय सुरू करण्यासाठी सरकार उद्योजकांना कर्जही देते. कोल्ड स्टोरेज बांधण्यासाठी शेतकरी त्यांच्या राज्यानुसार योजनांचा लाभ घेऊ शकतात. अधिक माहितीसाठी तुमच्या स्थानिक कृषी अधिकाऱ्याशी संपर्क साधा.
