Jayakwadi Dam : आज दिनांक ४ एप्रिल २०२५ रोजी प्राप्त झालेल्या अहवालानुसार, महाराष्ट्रातील एकूण जलसाठ्यापैकी ३८.३३ टक्के पाणीसाठा शिल्लक आहे. यापैकी उपयुक्त पाणीसाठा २३.२४ टक्के इतका असून तो प्रत्यक्ष वापरासाठी उपयुक्त आहे. मागील वर्षी याच दिवशी राज्यातील धरणांमध्ये ४८.५७ टक्के पाणीसाठा होता. त्यामुळे या वर्षी एकूण साठ्यात १०.२४ टक्के इतकी घट झाली आहे. गाळ साचल्यामुळेही उपयुक्त साठ्यात घट दिसून येत असून पाण्याचा वापर जपून करण्याची गरज निर्माण झाली आहे.
विभागानुसार पाणीसाठा
राज्यातील वेगवेगळ्या विभागांतील पाणीसाठ्याची स्थिती पाहता, अमरावती विभागात २४.३८ टक्के एकूण पाणीसाठा असून त्यातील १७.२२ टक्के उपयुक्त आहे. औरंगाबाद विभागात ३१.८७ टक्के पाणीसाठा असून त्यातील उपयुक्त साठा १८.९७ टक्के इतका आहे. कोकण विभागामध्ये तुलनेने समाधानकारक स्थिती असून तेथे ७३.६० टक्के साठा असून त्यातील ४९.९२ टक्के उपयुक्त आहे. नागपूर विभागात ३५.५८ टक्के साठा असून उपयुक्त पाणीसाठा २६.७८ टक्के आहे. नाशिक विभागात ३७.७२ टक्के साठा असून त्यातील २३.७४ टक्के पाणी उपयुक्त आहे. पुणे विभागात एकूण पाणीसाठा ४०.८२ टक्के असून त्यातील २२.६५ टक्के पाणी वापरण्यायोग्य आहे.
प्रमुख धरणांतील पाणीसाठा:
जायकवाडी धरणात २२.७७ टक्के पाणीसाठा असून यातील १३.८९ टक्के पाणी उपयुक्त आहे. उजनी धरणात २६.८० टक्के साठा असून त्यातील उपयुक्त साठा १९.९९ टक्के आहे. कोयना धरणात ३९.५८ टक्के साठा असून २३.६३ टक्के पाणी उपयुक्त आहे. भंडारदरा धरणात ६०.६० टक्के साठा असून त्यातील ३९.१२ टक्के पाणी वापरण्यायोग्य आहे. मुळा धरणात ४३.६० टक्के साठा असून त्यातील २७.९५ टक्के पाणी उपयुक्त आहे. दारणा धरणात ३४.४० टक्के साठा असून त्यातील २१.२२ टक्के पाणी वापरण्याजोगे आहे. गंगापूर धरणात ३५.८० टक्के साठा असून त्यातील २१.७२ टक्के उपयुक्त आहे. गिरणा धरणात २७.५० टक्के साठा असून त्यातील १७.४१ टक्के पाणी उपयुक्त आहे. पूर्णा धरणात ३१.२० टक्के साठा असून त्यातील २०.९८ टक्के पाणी उपयुक्त आहे. पानशेत धरणात ४०.८० टक्के पाणीसाठा असून त्यातील २५.३६ टक्के पाणी वापरण्यायोग्य आहे.
एकूणच राज्यातील बहुतेक धरणांमध्ये पाणीसाठा कमी असल्याने आगामी काळात पाण्याचा जपून आणि काटेकोर वापर करणे अत्यावश्यक ठरणार आहे. जलव्यवस्थापनाचे काटेकोर नियोजन करून शेती, उद्योग आणि पिण्याच्या पाण्याच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी योग्य पावले उचलणे गरजेचे आहे.
