Crop loan : शेतकऱ्यांसाठी दिलासादायक अशी ही बातमी असून तातडीच्या कर्जसुविधांमध्ये मोठा बदल घडताना दिसत आहे. आतापर्यंत राष्ट्रीयकृत बँकांपुरती मर्यादित असलेली कर्जप्रक्रिया आता जिल्हा बँका आणि सहकारी विकास संस्थांपर्यंत विस्तारली जाणार आहे. सरकारने कर्ज मागणीची प्रक्रिया ऑनलाईन केल्यामुळे पारदर्शकता आणि गती दोन्ही वाढणार असून, येत्या काळात जिल्हा बँकांनाही मोफत ऑनलाईन कर्ज प्रक्रिया राबवावी लागणार आहे. या दिशेने नाबार्डने उचललेले महत्त्वाचे पाऊल शेतकऱ्यांना सुलभ, जलद आणि सर्वसमावेशक आर्थिक मदत देण्यास उपयुक्त ठरणार आहे.
शेतकऱ्यांना सहज आणि पारदर्शक पद्धतीने पीक कर्ज मिळावे यासाठी सरकारने जनसमर्थ पोर्टलच्या माध्यमातून ऑनलाईन कर्ज मागणीची सुविधा उपलब्ध करून दिली आहे. यामुळे राष्ट्रीयकृत बँकांमधील कर्जदारांना मोठा लाभ होणार असून, कर्ज प्रक्रियेला गती मिळणार आहे. याच दिशेने पुढे जात नाबार्डने ई-किसान पोर्टल विकसित केले असून, आगामी काळात जिल्हा बँकांनाही मोफत ऑनलाईन पीक कर्ज प्रक्रिया राबवता येणार आहे. या सुविधेमुळे शेतकऱ्यांना त्वरीत कर्ज मिळेल, कागदपत्रांचा त्रास कमी होईल आणि कर्जाचा संपूर्ण हिशोब ऑनलाईन पाहता येणार असल्याने विश्वास आणि सोयीस्करता दोन्ही वाढणार आहेत.
जिल्हा बँकांना सध्या विविध कार्यकारी सहकारी संस्थांच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना कर्ज वितरित करावे लागते, त्यामुळे विद्यमान ऑनलाईन पोर्टलचा थेट उपयोग होऊ शकत नाही. मात्र, ही अडचण दूर करण्यासाठी आता जिल्हा बँकांनाही कर्ज वितरणासाठी ई-किसान पोर्टलचा वापर करता येईल अशी प्रणाली विकसित केली जाण्याची शक्यता आहे. लवकरच ही यंत्रणा कार्यान्वित होणार असून, त्यासाठी एक विशेष समिती गठीत केली जाणार आहे. या समितीत तहसीलदार, तालुका कृषी अधिकारी आणि जिल्हा अग्रणी बँकेचे प्रतिनिधी सहभागी होऊन पुढील प्रक्रिया ठरवतील, ज्यामुळे कर्ज वितरण अधिक सुलभ, समन्वयित आणि शेतकरीहिताचे ठरेल.
विनाशुल्क ऑनलाईन पीक कर्जाची सुविधा शेतकऱ्यांसाठी मोठा दिलासा ठरणार आहे. जनसमर्थ पोर्टलच्या माध्यमातून ऑनलाईन पीक कर्जासाठी कोणतेही शुल्क आकारले जाणार नसून, अतिरिक्त अर्जफाटा किंवा अनावश्यक प्रक्रिया न करता कमीत कमी कालावधीत कर्ज उपलब्ध होणार आहे. या ऑनलाईन प्रक्रियेसाठी शेतकऱ्यांना कोणताही खर्च करावा लागणार नाही, ही बाब विशेष महत्त्वाची आहे. याच धर्तीवर नाबार्डही ई-किसान पोर्टलच्या माध्यमातून विनाशुल्क ऑनलाईन कर्ज प्रक्रिया सुरू करण्याच्या तयारीत असून, लवकरच ही सुविधा कार्यान्वित होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे शेतकऱ्यांना कर्ज मिळवण्यासाठी होणारा वेळ, खर्च आणि त्रास मोठ्या प्रमाणात कमी होणार आहे.
