Kharif season : लवकरच काही ठिकाणी पडणाऱ्या पावसामुळे जमिनीत ओलावा निर्माण होईल, आणि खरीप हंगामाच्या सुरुवातीसाठी हे हवामान अतिशय अनुकूल ठरेल. कमाल तापमान ३५ ते ३६ अंश सेल्सिअस आणि किमान तापमान २३ ते २४ अंश दरम्यान राहणार आहे. त्यामुळे उष्णता आणि आर्द्रतेचे प्रमाण पेरणीपूर्व मशागतीस पूरक असेल.
खरीप पिकांत भात, बाजरी, नाचणी, सोयाबीन, उडीद, मुग, तूर, मका यांचा समावेश होतो. यासाठी जमिनीची खोल नांगरणी करून तिच्या विरुद्ध दिशेने वखराच्या २ ते ३ पाळ्या घालाव्यात. यामुळे माती हलकी, भुसभुशीत होते आणि खोलवर पाणी व वायू जाऊ शकतो. शेवटच्या पाळीच्या वेळी प्रति एकर २ टन सेंद्रिय खत मिसळल्यास जमिनीचा पोत सुधारतो आणि मुळांची वाढ चांगली होते.
भात पिकासाठी पाण्याची उपलब्धता असलेल्या भागांत गादीवाफ्यावर रोपवाटिका तयार करावी. एक एकर लागवडीसाठी ४ गुंठे रोपवाटिका पुरेशी होते. वाफ्यावर कंपोस्ट खत, युरिया, स्फुरद आणि पालाश खताचे योग्य प्रमाण वापरून बेणे लावावे. यासाठी इंद्रायणी, फुले समृद्धी, भोगावती, फुले राधा यांसारखे सुधारित वाण निवडावेत.
नाचणीसाठी फुले नाचणी, वाफोळी-१, वाफोळी-२ यांसारखी वाण घेऊन जून महिन्याच्या पहिल्या आठवड्यात गादीवाफे तयार करावेत. बाजरी, सोयाबीन, मुग आणि तूरसाठी जमीन सपाट करून सरी-वरंबा पद्धती वापरावी. मक्याच्या संकरीत आणि स्थानिक हवामानाला पूरक वाणांची निवड करून, त्यासाठी योग्य संख्येने बीज व खतांचे नियोजन करावे.
उन्हाळ्यानंतर मातीतील तापमान थोडे कमी झाल्यावरच पेरणी करावी. उष्ण मातीमुळे काही पिकांमध्ये कीड आणि बुरशीजन्य रोगांचा प्रादुर्भाव होतो. म्हणून पेरणीपूर्व बीजप्रक्रिया आवश्यक आहे. त्यासाठी ट्रायकोडर्मा, बिओफर्टिलायझर्सचा वापर करावा.
सध्याच्या हवामानाच्या पार्श्वभूमीवर शेतकऱ्यांनी हे नियोजन लवकरच पूर्ण करावे, जेणेकरून पावसाच्या पहिल्याच सरींचा उपयोग योग्य पद्धतीने करता येईल आणि उत्पादनामध्ये वाढ होईल.
