बैलाची किंमत ५० लाख रुपये असू शकते असा विचार तुम्ही केला आहे का? तुमचा विश्वास बसणार नाही, पण आपल्या देशात अशी बैलांची जात आहे ज्याची किंमत अर्धा कोटी रुपयांपर्यंत आहे. ओंगोल असे या जातीचे नाव आहे. ओंगोल हे भारतातील प्राचीन जातीचे नाव असून ते आंध्र प्रदेशातील प्रकाशम जिल्ह्यातून आले आहे. या जातीला ओंगोल हे नाव पडले कारण प्रकाशममध्ये ओंगोल नावाचे एक ठिकाण आहे जिथून ही जात येते. तुम्ही विचार करत असाल की ओंगोल जातीची किंमत लाखो रुपयांत का?

तर याचे उत्तर असे आहे की, ओंगोळे बैल सामान्य गुरांना होणाऱ्या अनेक रोगांपासून मुक्त आहेत. उदाहरणार्थ, ओंगोल बैलांमध्ये पाय आणि तोंडाचे आजार होत नाहीत. माड गाय, गुरांचा सर्वात धोकादायक रोग देखील ओंगोलला हानी पोहोचवत नाही. ओंगोल या तीन आजारांपासून पूर्णपणे मुक्त आहे. हेच कारण आहे की ओंगोल्स इतके निरोगी आणि बलवान आहेत की मोठे योद्धे देखील त्यांचे कार्य करू शकत नाहीत.

राष्ट्रीय खेळांमध्येही स्थान मिळाले :- 

ओंगोलेची ताकद पाहता, ते आंध्र प्रदेश आणि तामिळनाडूमध्ये बैलांच्या लढाईत वापरले जातात. लढण्याची क्षमता पाहून अनेकजण हे बैल खरेदी करतात आणि त्यासाठी लाखो रुपये खर्च करतात. २००२ च्या भारतीय राष्ट्रीय खेळांमध्ये या जातीला शुभंकराचा दर्जा देण्यात आला यावरून ओंगोल बैलाचे महत्त्व कळू शकते. या गेममध्ये शुभंकराचे नाव वीरा असे होते. हा फक्त वीरा ओंगोल बैल होता.

ओंगोल बैल :- 

ओंगोले जातीतही गायी आहेत, पण ही जात बैलांसाठी प्रसिद्ध आहे. या जातीचे बैल मेक्सिको, अमेरिका, नेदरलँड, मलेशिया, ब्राझील, अर्जेंटिना, कोलंबिया, प्राग, इंडोनेशिया, वेस्ट इंडीज, ऑस्ट्रेलिया, फिजी, मॉरिशस आणि फिलीपिन्स येथे निर्यात केले जातात.

जात परदेशातही पोहोचली :-

आश्‍चर्यकारक बाब म्हणजे ओंगोल जातीतूनच तयार झालेल्या ब्राह्मण बैलाचे अमेरिकेने पेटंट घेतले आहे. आता भारत किंवा इतर कोणताही देश ही जात घेऊ शकत नाही. त्याचप्रमाणे ब्राझीलने ओंगोलची एक जातही तयार केली असून तिचे नाव नेल्लोर आहे. हे देखील एक पेटंट आहे आणि या सर्व जाती केवळ ओंगोले बैलांपासून तयार केल्या जातात.

ओंगोल ही बैल आणि बैलांच्या सर्वात जड आणि शक्तिशाली जातींपैकी एक आहे. नर ओंगोलचे वजन सुमारे अर्धा टन आहे आणि उंची 1.7 मीटर पर्यंत आहे. जर आपण पायात म्हटले तर ओंगोलची उंची साडेपाच फूट आहे, परंतु त्यात डील (मागे कुबड) समाविष्ट नाही. डील असलेल्या या बैलाची उंची सहा फुटांपर्यंत आहे. या बैलाची लांबी सुमारे 1.6 मीटर म्हणजेच सुमारे साडेपाच फूट आहे.

हा बैल जुन्या पद्धतीचा ट्रॅक्टर आहे :- 

जुन्या काळी जेव्हा ट्रॅक्टर नव्हते आणि शेतीची साधने नव्हती तेव्हा हा बैल शेतीत वापरला जायचा. हा बैल कोणत्याही ऋतूत सारखाच काम करतो आणि त्याला कोणत्याही रोगाची बाधा होत नाही. जोपर्यंत अन्नाचा संबंध आहे, त्याचे अन्न सामान्य आहे ज्यामध्ये काळ्या हरभऱ्याचा समावेश होतो.

प्रकाशम जिल्ह्यातील ओंगोल बैल :-

ओंगोल बैलाच्या किमतीबाबत बोलायचे झाले तर त्यासाठी कोणतेही निश्चित दर नाहीत. पण सर्वात आक्रमक किंवा लढणाऱ्या बैलाची किंमत 50 लाखांपर्यंत जाऊ शकते. बैलांच्या लढ्यासाठी आणि बैलांच्या स्पर्धेसाठी ते कितपत योग्य आहे यावर बैलाचे दर अवलंबून असतात.

ओंगोलेची खासियत :-

बैलांच्या स्पर्धेत ओंगोलचा वापर जास्त केला जातो. आंध्र प्रदेश, तेलंगणा आणि तामिळनाडूमध्ये या स्पर्धा मोठ्या प्रमाणावर आयोजित केल्या जात आहेत. या स्पर्धेत जिंकणाऱ्या ओंगोल बैलांच्या जोडीला ट्रॅक्टरपासून 1.25 लाख रुपयांपर्यंतचे बक्षीस दिले जाते.

याचा अर्थ असा की जर ओंगोलच्या जोडीने सामना जिंकला तर त्यांना 15-20 लाखांचा ट्रॅक्टर मिळू शकतो आणि लाख रुपयांपर्यंत रोख दिलासा मिळू शकतो. यामुळेच लोक ओंगोल बैल खरेदी करण्यासाठी आणि पाळण्यासाठी लाखो रुपये खर्च करतात.

Source:-  krishijagran