पारंपारिक पिकांच्या लागवडीत शेतकऱ्यांना दरवर्षी मोठ्या प्रमाणात नुकसान सहन करावे लागत आहे. कधी पाऊस तर कधी दुष्काळ शेतकऱ्यांसाठी अडचणीचे ठरतो. याचा विशेषत: भात, गहू या पिकांच्या उत्पादनावर परिणाम होत आहे. त्यामुळेच नुकसान भरून काढण्यासाठी शेतकरी नगदी पिकांच्या लागवडीकडे वाटचाल करत आहेत. अलीकडच्या काळात शेतकऱ्यांसाठी स्ट्रॉबेरीची लागवड हा उत्तम पर्याय ठरत असून शेतकरीही या पिकाच्या लागवडीमध्ये रस घेत आहेत.
बिहारच्या गया जिल्ह्यातही गेल्या ५ वर्षांपासून स्ट्रॉबेरीची लागवड केली जात आहे. जिल्ह्यातील परैया ब्लॉक परिसरात असलेल्या राजोई रामपूर गावात राहणारे शेतकरी दीपक कुमार गेल्या पाच वर्षांपासून 3 एकरमध्ये स्ट्रॉबेरीची लागवड करत आहेत. त्यांना दरवर्षी एकरी चार ते पाच लाख रुपयांचे उत्पन्न मिळते.
तीन एकर स्ट्रॉबेरी लागवडीमुळे नशीब बदलले
दीपकने सांगितले की स्ट्रॉबेरीची शेती करण्याआधी तो झारखंडमधील कोडरमा येथे एक कोचिंग सेंटर चालवत असे, पण त्यातून कुटुंबाचा उदरनिर्वाह चालत नव्हता. यामुळे ते काम सोडून ते गावी परतले आणि काही वेगळी शेती करण्याचा विचार त्यांच्या मनात आला, तेव्हा कृषी विभागाच्या अधिकाऱ्यांनी त्यांना स्ट्रॉबेरीची लागवड करण्याचा सल्ला दिला. यानंतर त्यांनी 6 झुडपांमधून स्ट्रॉबेरीची लागवड सुरू केली. तसेच स्ट्रॉबेरीची रोपे पुण्यातून आणली असल्याचे सांगितले. एका रोपाची किंमत 10 रुपये आहे. यावेळी नफा पाहून तीन एकरात 40 हजार रोपे लावली, मात्र रोगराईमुळे 10 ते 15 हजार रोपे खराब झाली. त्यांनी सांगितले की, त्याची रोपे सप्टेंबर-ऑक्टोबर महिन्यात लावली जातात व मार्च महिन्यापर्यंत फळे येतात.
स्ट्रॉबेरी 600-700 रुपये प्रति ट्रेने विकली जाते.
शेतकरी दीपक यांनी सांगितले की, स्ट्रॉबेरीची किंमत बाजारात 600 ते 700 रुपये प्रति ट्रे आहे आणि त्याला गयाच्या बाजारात मोठी मागणी आहे. स्ट्रॉबेरी विकताना फारशी काळजी करण्याची गरज नाही आणि फळ विक्रेते दुकानदारांशी सहज संपर्क साधून स्ट्रॉबेरी खरेदी करू शकतात. त्यांनी सांगितले की स्ट्रॉबेरी शेती ही नगदी शेती असून ती सहज विकली जाते. कमी जागेत आणि कमी वेळेत यातून शेतकरी चांगले उत्पन्न मिळवू शकतात. जास्त खर्च येतो, पण उत्पन्नही खूप चांगले आहे. त्याचबरोबर स्ट्रॉबेरीच्या लागवडीतून एकरी सुमारे चार लाख रुपयांचे उत्पन्न मिळते. आम्ही तुम्हाला सांगतो की, गया जिल्ह्यात मोठ्या प्रमाणावर स्ट्रॉबेरीची लागवड करणाऱ्या काही शेतकऱ्यांपैकी दीपक एक आहे. याशिवाय ते मोठ्या प्रमाणावर मशरूमची लागवड करतात आणि एका हंगामात 2 ते 3 लाख रुपयांचा नफा कमावतात
