Rice exports : अमेरिकेने भारतीय तांदळाच्या आयातीवर २६ टक्के कर (टॅरिफ) लावण्याचा निर्णय घेतला असून, त्यामुळे भारतीय तांदूळ निर्यातदारांमध्ये चिंता वाढली आहे. मात्र, तज्ज्ञांच्या मते ही अडचण तात्पुरती असून दीर्घकालीन दृष्टीने भारतीय तांदळाची जागतिक बाजारपेठेतील पकड अबाधित राहणार आहे.
भारतातून दरवर्षी मोठ्या प्रमाणावर तांदूळ निर्यात केला जातो. अमेरिका ही त्यातील एक महत्त्वाची बाजारपेठ मानली जाते. विशेषतः उच्च दर्जाचा बासमती तांदूळ अमेरिकेत मोठ्या प्रमाणात मागवला जातो. पण नव्या कर रचनेमुळे भारतीय तांदूळ अमेरिकन बाजारात महाग होणार असून, त्याचा थेट परिणाम तांदळाच्या विक्रीवर होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे.
तांदूळ निर्यातदार आणि उद्योगतज्ज्ञांच्या मते, ही स्थिती काही काळासाठी तणावपूर्ण असेल. भारतीय तांदळाची गुणवत्ता, चव आणि पोषणमूल्य लक्षात घेता जगभरात त्याला मोठी मागणी आहे. त्यामुळे थोडीफार अडचण आली, तरी भविष्यात ही परिस्थिती सुधारेल असा विश्वास त्यांनी व्यक्त केला आहे.
याशिवाय, तांदूळ निर्यात करणाऱ्या कंपन्यांनी ‘वेट अँड वॉच’ म्हणजेच परिस्थिती पाहून पुढील निर्णय घेण्याची भूमिका घेतली आहे. त्यांना आशा आहे की भारत सरकार देखील या विषयावर अमेरिकेशी चर्चा करून तांत्रिक अडचणी सोडवेल. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, अमेरिकेच्या या निर्णयामुळे तात्पुरती मर्यादा निर्माण होईल, पण दीर्घकालीन पातळीवर भारतीय तांदळाची जागतिक बाजारपेठेतील वाटचाल कायम राहील.
अशा वेळी भारताने इतर बाजारपेठांचा शोध घेणे आणि निर्यात धोरणात बदल करून विविधता आणणे गरजेचे असल्याचेही मत अनेकांनी मांडले आहे. त्यामुळे केवळ अमेरिकेवर अवलंबून न राहता, आफ्रिका, युरोप, मध्यपूर्व अशा विविध देशांत तांदळाचा विस्तार करण्याचे प्रयत्न सुरू ठेवले पाहिजेत, असा निर्यातदार आणि या क्षेत्रातील जाणकारांना वाटते.
एकूणच, अमेरिकेचा हा उलटा कर भारतीय तांदळाच्या निर्यातीस तात्पुरता झटका देणारा असला, तरी भारतीय तांदळाच्या गुणवत्तेवर आधारित विश्वासामुळे ही अडचण लवकरच दूर होण्याची शक्यता आहे.
