Onion export : बांगलादेश सरकारने 2025–26 या आर्थिक वर्षासाठी सादर केलेल्या अर्थसंकल्पात अत्यावश्यक वस्तूंच्या आयातीवर आकारल्या जाणाऱ्या स्रोत करात कपात केली आहे. यामुळे भारतातून बांगलादेशात होणाऱ्या कांदा निर्यातीस चालना मिळण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे.
सध्या बांगलादेश भारताकडून मोठ्या प्रमाणावर कांद्याची आयात करतो. 2023–24 या कालावधीत भारतातून बांगलादेशात सुमारे 7 लाख मेट्रिक टनांहून अधिक कांद्याची निर्यात झाली होती. मात्र, बांगलादेश सरकारकडून लागू असलेला 1 टक्के स्रोत कर, एलसी उघडताना व्यापाऱ्यांवर होणारा अतिरिक्त आर्थिक भार, तसेच बांगलादेशातील स्थानिक बाजारातील किंमती यामुळे भारतातील कांद्याला तुलनेने स्पर्धा करणे कठीण जात होते.
आता बांगलादेश सरकारने एलसीवरचा स्रोत कर 1 टक्क्यांवरून 0.5 टक्क्यांपर्यंत कमी करण्याचा निर्णय घेतला आहे. बांगलादेशाचे अर्थसल्लागार सालेहुद्दीन अहमद यांनी अर्थसंकल्प सादर करताना सांगितले की, अत्यावश्यक वस्तूंच्या आयातीवरचा स्रोत कर महसुलावर फारसा परिणाम करत नाही, पण व्यापारी त्याचा आधार घेऊन दर वाढवतात. त्यामुळे तो कमी करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे.
या निर्णयामुळे बांगलादेशातील व्यापाऱ्यांना भारतातून कांदा आयात करताना खर्च कमी होणार आहे. परिणामी, भारतातील कांद्याला तुलनात्मक स्पर्धात्मक किंमत मिळण्याची शक्यता आहे. विशेषतः नाशिक, लासलगाव, पुणे, अहमदनगर आणि उत्तर महाराष्ट्रातील कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी हा निर्णय सकारात्मक ठरण्याची चिन्हं आहेत.
तसेच, बांगलादेशात सध्या स्थानिक पातळीवर कांद्याचे उत्पादन मर्यादित आहे. त्यामुळे त्यांची भारतावर अवलंबनता अधिक आहे. जुलै–ऑगस्ट महिन्यांत बांगलादेशात पुरवठा तुटवड्याची शक्यता लक्षात घेता, भारतातून होणाऱ्या आयातीला अधिक मागणी निर्माण होण्याचा अंदाज व्यक्त केला जात आहे.
मागील वर्षी भारत सरकारने कांदा निर्यातीवर तात्पुरते निर्बंध घातल्यामुळे बांगलादेशाने इतर देशांकडे वळण्याचा प्रयत्न केला होता. मात्र भारताशी असलेल्या सुलभ वाहतुकीमुळे आणि वेळेत पुरवठा होण्यामुळे भारतीय कांदा अजूनही त्यांच्या आयातीसाठी प्रमुख पर्याय आहे.
या निर्णयामुळे भारतातील कांदा निर्यातदारांना नवीन संधी निर्माण होऊ शकतात. जर भारतात यंदा समाधानकारक कांदा उत्पादन झाले आणि निर्यात खुली राहिली, तर बांगलादेशमधील कर कपातीचा फायदा दोन्ही देशांच्या व्यापाराला होईल, असे जाणकारांचे म्हणणे आहे.
टीप : बांगलादेशातील स्रोत कर कपात ही फक्त एलसीवरील कर कपात आहे, कस्टम ड्युटी किंवा इतर करांबाबत कोणताही बदल झालेला नाही. मात्र एलसीवरचा स्रोत कर कमी झाल्यामुळे व्यापाऱ्यांचा एकूण आयात खर्च थोडा कमी होईल आणि त्यामुळे किंमतही काही प्रमाणात कमी होण्याची शक्यता आहे.
