
Grape Pomegranate Management सध्या द्राक्षाचे अनेक बागायतदार दुसऱ्या टप्प्यातील फळधारणेसाठी आवश्यक तयारी करत आहेत. मात्र हवामानातील आर्द्रता आणि पूर्वीच्या अयोग्य खत व संजीवक वापरामुळे अनेक बागांमध्ये द्राक्षाच्या काठीवर गाठी (nodal swellings) येत असल्याचे निदर्शनास येत आहे.
या समस्येचे प्रमुख कारण म्हणजे ओलांड्याचा पहिला टप्पा झाल्यानंतर दुसऱ्या टप्प्यासाठी नत्रयुक्त खते व संजीवकांचा अत्याधिक वापर. त्यामुळे वेलीवरचा वाढीचा साखळा विस्कळीत होतो, आणि फांद्यांच्या जोडांवर गाठी तयार होतात. या गाठीतून काही वेळा मुळे फुटताना दिसतात, तर काही वेळा पोकळपणा निर्माण होतो. परिणामी अन्नद्रव्यांचा प्रवाह थांबतो, आणि वेलीतील टोकाचे विकास खुंटतो.
उपाय म्हणून बागेत पाणी नियंत्रणात ठेवावे. वाढ थांबवण्यासाठी वेळेवर खुडणी करावी. फुटलेल्या बगल फुटींना ३-४ पानांपर्यंत वाढू द्यावे. संजीवक आणि पालापाल खतांचा वापर काही काळ टाळावा. जर तणनाशक फवारणी करायची असेल, तर ती काडी परिपक्व होण्याच्या अंतिम टप्प्यावरच करावी.
डाळिंबाच्या हस्त बहराच्या तयारीसाठी सुद्धा या काळात योग्य मशागत करणे आवश्यक आहे. बागेची फळ काढणी संपल्यावर सुमारे ६० से.मी.पर्यंत फांद्या छाटाव्यात. जुना, रोगट व अनावश्यक वाढ असलेले वॉटरशूट्स काढावेत, जेणेकरून सूर्यप्रकाश बागेत आतपर्यंत पोहोचेल. छाटणी उन्हाळ्यात करणे चांगले. छाटणीनंतर फवारणीसाठी १% बोर्डो मिश्रण वापरावे. ही तयारी बहराच्या एकसंधतेस आणि संख्यात्मक वाढीस मदत करते.