agricultural exports : भारत आणि पाकिस्तानमधील वाढता तणाव केवळ दोन्ही देशांच्या सुरक्षा आणि राजकारणावरच नाही, तर संपूर्ण आशिया खंडातील अन्नसुरक्षेवरही गंभीर परिणाम घडवू शकतो. विशेषतः तांदूळ, कांदा, गहू आणि इतर शेतमालाच्या निर्यातीवर याचा थेट परिणाम होत आहे.

भारत-पाकिस्तानमधील वाढता तणाव केवळ दोन्ही देशांच्या सुरक्षेवरच नाही, तर संपूर्ण आशिया खंडातील अन्नसुरक्षेवरही गंभीर परिणाम घडवू शकतो. या तणावामुळे तांदूळ, कांदा, गहू आणि इतर शेतमालाच्या उत्पादन, निर्यात आणि किमतीवर परिणाम होण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे या परिस्थितीवर लक्ष ठेवणे आवश्यक असल्याचे या क्षेत्रातील जाणकारांचे म्हणणे आहे.

तांदळाच्या निर्यातीवर परिणाम:
भारत जगातील सर्वात मोठा आणि पाकिस्तान चौथा सर्वात मोठा तांदूळ निर्यातदार आहे. दोन्ही देशांचा तांदळावर आधारित व्यापार आशियातील अनेक देशांच्या अन्नसुरक्षेसाठी अत्यंत महत्त्वाचा आहे. सध्याच्या तणावामुळे या निर्यातीवर परिणाम होण्याची शक्यता आहे.

कांद्याच्या निर्यातीवर परिणाम:
भारत आणि पाकिस्तान दोघेही कांद्याचे प्रमुख निर्यातदार आहेत. सध्याच्या तणावामुळे कांद्याच्या निर्यातीवर परिणाम होऊ शकतो, ज्यामुळे आशियातील अनेक देशांमध्ये कांद्याच्या किमती वाढण्याची शक्यता आहे. मात्र सध्या तरी भारताची कांदा निर्यात सुरळीत असून पाकिस्तानच्या कराची बंदरामार्गे न जाता थेट समुद्रमार्गाने दुबई व इतर ठिकाणी कांदा जात आहे.

गहू आणि इतर शेतमाल:
भारत आणि पाकिस्तान दोघेही गहू, कापूस आणि इतर शेतमालाचे प्रमुख उत्पादक आणि निर्यातदार आहेत. सध्याच्या तणावामुळे या शेतमालाच्या उत्पादन आणि निर्यातीवर परिणाम होण्याची शक्यता आहे.

पाणीवाटप आणि शेती:
भारताने 1960 च्या सिंधू जल कराराचे निलंबन केल्यामुळे पाकिस्तानच्या शेतीवर गंभीर परिणाम होऊ शकतो. पाकिस्तानची शेती सिंधू नदीच्या पाण्यावर अवलंबून आहे, आणि या कराराच्या निलंबनामुळे पाण्याच्या उपलब्धतेवर परिणाम होऊ शकतो.

जागतिक बाजारपेठेतील परिणाम
भारत आणि पाकिस्तानमधील तणावामुळे जागतिक बाजारपेठेत तांदूळ, कांदा, गहू आणि इतर शेतमालाच्या किमती वाढण्याची शक्यता आहे. यामुळे आयातदार देशांमध्ये अन्नधान्याच्या उपलब्धतेवर परिणाम होऊ शकतो. मात्र यासंदर्भात आगामी काळात कशी स्थिती असेल त्यावरूनच भविष्यातील दिशा ठरणार आहे.