सध्या राज्यामध्ये मुसळधार पावसाला सुरुवात झाली आहे काही जिल्ह्यांमध्ये तर अतिवृष्टी झाल्याचीही नोंद ही झाली आहे. खरीप पेरण्यांच्या सुरुवातीला अत्याधिक पाऊस झाल्यामुळे शेतात पाणी साठले असेल तर पिकांसाठी हे हानिकारक ठरू शकते.यामुळे मुळांना ऑक्सिजन मिळण्यास अडथळा येऊन शकतो तसेच मातीची धूप होऊ शकते. परिणामी पिकांना किडीचा रोगाचा सामना करावा लागू शकतो.यासाठी वेळेवर जमिनीवर साठलेले जास्तीचे पाणी काढून टाकण्याचा तज्ञ सल्ला देत असतात. यावर उपाययोजना काय? जाणून घ्या सविस्तर ..
चर करून पाणी काढणे..
शेतात वेगवेगळ्या आकाराचे आणि खोलीचे चर काढल्यामुळे शेताच्या उताराच्या दिशेने पाणी वाहून जाण्यास मदत होते.शेतात अतिरिक्त साठलेल्या पाण्याला वाहून जाण्यासाठी चर करून अनेक शेतकरी पाणी काढतात.
वाफे तयार करणे..
अतिरिक्त पाण्याचा प्रवाह हा रुंद वाफा आणि त्यामध्ये सरी तयार करून या पद्धतीत देखील नियंत्रित करता येतो.पाण्याचा निचरा करण्याची ही अधुनिक पद्धत मानली जाते. जमिनीत मुरून साठलेल्या अतिरिक्त पाण्याला वाहून जाण्यासाठी वाफा पद्धत हि प्रभावी मानली जाते. यामध्ये रुंद सरी ओरंबा पद्धतही प्रामुख्याने वापरली जाते.
पाण्याचा निचरा..
निचरा प्रणाली (ड्रेनेज सिस्टिम) ही पाण्याचा निचरा करण्याची सोपी पद्धत मानली जाते. यात शेताच्या उताराच्या दिशेने चर खोदले जातात .ज्यामध्ये नैसर्गिकरित्या पाणी वाहून अतिरिक्त पाण्याचा निचरा होण्यास मदत होते .ही पद्धत जमिनीच्या पृष्ठाभागवर साठलेल्या जास्तीच्या पाण्याचा प्रवाहाला नियंत्रित करण्याचे काम करते.
शेतजमिनीला उतार देणे..
आज ही अनेक शेतकरी पारंपरिक जमिनीला उतार देण्याची पद्धत वार्त आहेत .हि पद्धत अतिशय प्रभावी व सोपी मानली जाते. जेणेकरून पाणी नैसर्गिकरित्या वाहून जाते. पावसाच्या दिशेने किंवा नैसर्गिक जल वाहिन्या ज्या दिशेने आहेत त्या बाजूनेदेखील उतार केला जातो.
मुलस्थानी जलसंधारण..
शेताच्या उताराला आडवी पेरणी या पद्धतीत करतात. चर उताराच्या दिशेने तयार करून सरींच्या मध्ये आडवी पेरणी करतात. असे केल्यामुळे जमिनीवरील माती तिथेच अडवली जाते. व वाहून जाणारे पाणी मुरून संरक्षित पाण्याचा स्त्रोत तयार होण्यास मदत होते . उताराला आडवी पेरणी केल्यामुळे वाहून जाणाऱ्या पाण्याला अडवण्यासाठी मदत मिळते. जमिनीची धूप थांबते .
