Wheat harvesting : भारतामध्ये रब्बी हंगाम 2024-25 दरम्यान गहू, तांदूळ आणि डाळींसारख्या मुख्य पिकांची लागवड चांगल्या प्रमाणात झाली असून काही राज्यांमध्ये या पिकांची काढणीही वेगाने सुरू आहे. कृषी मंत्रालयाच्या ४ एप्रिल २०२५ च्या अहवालानुसार सध्याच्या स्थितीचा तपशील पुढीलप्रमाणे आहे.
गव्हाची लागवड ३२६.०६ लाख हेक्टर क्षेत्रावर झाली असून ही मागील सरासरीपेक्षा अधिक आहे. देशात सध्या गव्हाच्या एकूण लागवडीपैकी सुमारे ३८ टक्के काढणी झालेली आहे. कर्नाटक आणि महाराष्ट्रात गहू पूर्णपणे काढले गेले असून मध्यप्रदेश, राजस्थान, पंजाब, छत्तीसगड, गुजरात या राज्यांमध्ये काढणी मोठ्या प्रमाणावर सुरू आहे. उत्तर भारतातील अनेक राज्यांमध्ये काढणीला सुरूवात झाली आहे.
तांदळाची लागवड यंदा ४३.१२ लाख हेक्टर क्षेत्रावर झाली असून यातही वाढ नोंदवली गेली आहे. केरळमध्ये तांदळाची काढणी पूर्ण झाली असून कर्नाटक, तामिळनाडू, आंध्रप्रदेश, त्रिपुरा यासारख्या राज्यांमध्ये काढणी अंतिम टप्प्यात आहे. एकूण क्षेत्राच्या ३२.९३ टक्के काढणी पार पडली आहे.
डाळींच्या बाबतीत देशभरात १४२.४३ लाख हेक्टर क्षेत्रावर लागवड झाली आहे आणि यातील ९१ टक्के पिके आता काढणीच्या टप्प्यावर आली आहेत. चणा, मसूर, मटार, उडीद, मूग, खेसारी यांसारख्या डाळींची काढणी अनेक राज्यांमध्ये पूर्ण झाली असून काही ठिकाणी ती वेगाने सुरू आहे. उदाहरणार्थ, गुजरात, महाराष्ट्र, आंध्र प्रदेश, तेलंगणा, मध्यप्रदेश याठिकाणी चण्याची काढणी जवळपास पूर्ण झाली आहे. उर्वरित डाळींमध्येही चांगली काढणी नोंदवली जात आहे.
या व्यतिरिक्त इतर रब्बी पिकांचीही स्थिती समाधानकारक आहे. श्री अन्न (जसे ज्वारी, मका, बाजरी) या पिकांची ६९ टक्क्यांहून अधिक काढणी झाली आहे. महाराष्ट्र, गुजरात आणि तामिळनाडूमध्ये ज्वारीची काढणी पूर्ण झाली आहे. मक्याचीही काढणी अनेक राज्यांमध्ये सुरू असून काही राज्यांत अजून थोडी क्षेत्र शिल्लक आहे.
तेलबियांपैकी मोहरी, सूर्यफूल, भुईमूग, सफ्लॉवर, तीळ यांची काढणी विविध राज्यांमध्ये चालू आहे. विशेषतः मोहरीच्या बाबतीत सुमारे ९० टक्क्यांहून अधिक क्षेत्रात काढणी झालेली आहे. भुईमुगाचे ५० टक्क्यांच्या आसपास काढणी झाली असून सूर्यफूलाचे फक्त २६ टक्के क्षेत्र कापले गेले आहे.
एकूणच, देशातील रब्बी हंगामातील शेतीची स्थिती संतोषजनक असून बहुतेक पिकांची काढणी अपेक्षेप्रमाणे सुरू आहे. पुढील आठवड्यांमध्ये ही प्रक्रिया पूर्ण होईल, असा अंदाज कृषी विभागाने व्यक्त केला आहे.
