Crop damage : पंजाब राज्यातील १४ जिल्ह्यांमध्ये आलेल्या भीषण पुरामुळे सुमारे १.८४ लाख हेक्टर (अंदाजे ४.५५ लाख एकर) शेती क्षेत्र जलमय झाले असून, धानासह अनेक पिकांचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान झाले आहे. ब्यास नदीच्या वाढलेल्या जलस्तरामुळे तटबंध फुटले आणि हजारो एकर शेतजमीन पाण्याखाली गेली. फाजिल्का, कपूरथला, फिरोजपूर, पठानकोट आणि गुरदासपूर हे जिल्हे सर्वाधिक प्रभावित झाले आहेत.
राज्य सरकारने विशेष गिर्दावरीचे आदेश दिले असून, पाणी ओसरल्यानंतर नुकसानाचे अधिकृत मूल्यांकन करण्यात येणार आहे. मात्र, केंद्र सरकारची प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) पंजाबमध्ये लागू नसल्यामुळे शेतकऱ्यांना नुकसानभरपाई मिळण्याची शक्यता कमी आहे. राज्य सरकारनेही स्वतंत्र विमा योजना राबवलेली नाही, त्यामुळे शेतकरी संघटनांनी नुकसानाच्या समतुल्य भरपाईची मागणी केली आहे.
श्री मुक्तसर साहिब जिल्ह्यातील गिद्दरबाहा तालुक्यातील बलदेव कौर यांचे कुटुंब या संकटाचा जिवंत अनुभव सांगते. त्यांच्या १५ एकर गव्हाच्या शेतात गारपीट आणि पावसामुळे पाणी साचले असून, पीक सडले आहे. कर्ज घेऊन भाड्याने घेतलेली जमीन आणि घराचेही नुकसान झाल्यामुळे कुटुंब आर्थिक अडचणीत सापडले आहे.
भारतीय हवामान विभागाच्या माहितीनुसार, मार्च महिन्यात सरासरीपेक्षा अधिक म्हणजे ३३.८ मिमी पाऊस पडला. विशेषतः २४ मार्च रोजीच ३० मिमी पावसाची नोंद झाली होती, ज्यामुळे रब्बी हंगामातील गहू, मोहरी आणि अन्य पिकांवर प्रतिकूल परिणाम झाला. या हवामान बदलामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पादन घटले असून, कर्जफेडीची चिंता वाढली आहे.
शेतकरी संघटनांनी सरकारकडे तातडीने हस्तक्षेप करण्याची मागणी केली आहे. विमा योजना लागू करणे, नुकसानभरपाई जाहीर करणे आणि पुनर्वसनासाठी निधी उपलब्ध करून देणे ही शेतकऱ्यांची प्रमुख मागणी आहे. अन्यथा, या संकटाचा दीर्घकालीन परिणाम राज्याच्या कृषी अर्थव्यवस्थेवर होण्याची शक्यता आहे.
