भारतामध्ये परंपरागत शेती कडून शेतकरी आधुनिक शेतीकडे वळत आहेत. बिहार, उत्तर प्रदेश, हरियाणा, झारखंड आणि राजस्थान सह इतर राज्यात शेतकरी आंबे ,पेरू, सफरचंद, आवळा आणि हिरवा भाजपाला काढत आहेत .
त्यामुळे शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात वाढ होत आहे . कमी खर्चात जास्त उत्पन्न देणाऱ्या पिकाबद्दल आता आपण पाहणार आहोत. हिरव्या भेंडी सारखेच लाल भेंडी शेतीत केली जाते. श्रीमंत आणि पैसेवाले लोक लाल भेंडी खरेदी करत असतात . काही राज्यात शेतकरी लाल भेंडीचे उत्पन्न घेत असतात. लाल भेंडीत हिरव्या भेंडीपेक्षा जास्त व्हिटामीन आणि पोषक तत्व मिळतात. अशावेळी एखादा शेतकरी लाल भेंडीची शेती करत असेल तर त्याचा नक्कीच फायदा होता.
लाल भेंडीची लागवड कधी करावी.
कृषी तज्ञांच्या मते लाल भेंडीच्या लागवडीसाठी जुलै ते ऑगस्ट सर्वात उत्तम आहे. यादरम्यान सुधारित जातीच्या बियाणांची निवड करून पेरणी करावी लाल भेंडीच्या दोन सुधारित जाती भारतात विकसित केल्या गेल्या आहेत. ज्यामध्ये आझाद कृष्णा आणि काशी लालिमा , लाल भेंडीच्या या दोन्ही जाती सामान्यपेक्षा तीनपट जास्त उत्पादन देतात.
अशाप्रकारे लाल भेंडीची लागवड करा
हिरव्या भेंडीप्रमाणेच लाल भेंडीची लागवड केली जाते. परंतु त्याची लागवड करताना खबरदारी घेतली पाहिजे, जेणेकरून रोगमुक्त आणि दर्जेदार उत्पादन मिळू शकेल. चांगला निचरा असलेली वायुकामय चिकन माती लाल भेंडीच्या लागवडीसाठी सर्वोत्तम आहे . ज्याचे पीएच मूल्य 6.5 – 7.5 असावे.
लाल भेंडीची लागवड ही माती परीक्षणाच्या आधारेच करावी. जेणेकरून जमिनीच्या गरजेनुसार सिंचन व खताची व्यवस्था करता येते. भेंडीची पेरणी करण्यापूर्वी बियाणांवर प्रक्रिया करावी आणि उगवण होण्यासाठी बियाणे 10 ते 12 तास पाण्यात भिजत ठेवावे जेणेकरून उगवण होण्यास काही अडचण येणार नाही.
बियाणे ओळीत पेरले पाहिजेत. त्यासाठी पेरणी एका ओळी पासून ते ओळीत 45- 60 सेमी आणि रोपापासून ते रोपापर्यंत 25-30 सेंमी ठेवून करावी. लाल भेंडी पिकाला पावसाळ्यात जास्त सिंचनाची गरज नसते. मात्र उन्हाळ्यामध्ये सात ते आठ दिवसांनी जमिनीत ओलावा असणे अत्यंत आवश्यक आहे.
पोषण व्यवस्थापन आणि काळजी
लाल भेंडीची लागवड करताना उष्ण व दमट हवामानात जास्त काळजी घ्यावी लागत नाही, परंतु या हवामानात भेंडीची झाडे 1 ते 1.5 मीटर लांबीपर्यंत वाढतात. रोपांच्या संरक्षणासाठी आणि पिकाच्या योग्य वाढीसाठी 6 तास सूर्यप्रकाश आवश्यक आहे. भेंडी पिकामध्ये माती परीक्षणाच्या आधारे खतांचा वापर करावा.
शेतकर्यांना हवे असल्यास, माती आणि हवामानाच्या निर्धारित मानकांवर अवलंबून, प्रति एकर 100 किलो पीक वाढवता येते. नायट्रोजन, 60 किलो फॉस्फरस आणि 50 किग्रॅ. पोटॅशची मात्रा वर्मी कंपोस्टसह वापरता येते.
लाल भेंडी लागवडीचा खर्च व उत्पन्न
सामान्य किंमत लाल भेंडी पिकण्यासाठी मोजावी लागते, तर तिचे तिप्पट उत्पादन हिरव्या भेंडीपेक्षा जास्त किमतीत बाजारात विकले जाते. लाल भेंडी मॉल्स, डिपार्टमेंटल स्टोअर्स आणि अनेक मोठ्या मंडईंमध्ये विकली जाते.