भाजीपाला आणि कडधान्य या दोन्ही पिकांमध्ये गणल्या जाणाऱ्या वाटाणा पिकाची लवकर लागवड केल्यास अल्पावधीतच शेतकऱ्यांना चांगला नफा मिळतो. भारतीय कृषी संशोधन परिषदेशी संबंधित शास्त्रज्ञांनी यासाठी शेतकऱ्यांना टिप्स दिल्या आहेत. मटार पेरणीसाठी ऑक्टोबर अखेर ते १५ नोव्हेंबर हा काळ चांगला मानला जातो. मटारच्या लहान दाणेदार जातींसाठी बियाणे दर हेक्टरी 50-60 किलो, तर मोठ्या दाणेदार वाणांसाठी बियाणे दर 80-90 किलो असावे. तापमान लक्षात घेऊन मटार पेरणीला आणखी उशीर करू नये, अन्यथा पिकाचे उत्पादन घटून किडींचा प्रादुर्भाव वाढू शकतो.
पेरणीपूर्वी माती आणि बियाण्यांपासून होणारे अनेक बुरशीजन्य आणि जिवाणू रोग होतात. यामुळे उगवण दरम्यान आणि नंतर बियांचे मोठे नुकसान होते. अशा परिस्थितीत बियाणांची चांगली उगवण आणि पुरेशा प्रमाणात निरोगी रोपे मिळण्यासाठी बियाण्यांवर बुरशीनाशकाची प्रक्रिया करण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे. बीजजन्य रोगांच्या नियंत्रणासाठी थायरम ७५ टक्के, कार्बेन्डाझिम ५० टक्के (२:१) ३.० ग्रॅम किंवा ट्रायकोडर्मा ४.० ग्रॅम प्रति किलो बियाण्याची प्रक्रिया करून पेरणी करावी.
किती खत घालायचे
माती परीक्षणाच्या आधारे खतांचा वापर करावा. सामान्य स्थितीत वाटाणा पिकासाठी नत्र १५-२० किलो, स्फुरद ४० किलो, पालाश २० किलो आणि सल्फर २० किलो प्रति हेक्टर पुरेसे असते. जमिनीत सूक्ष्म अन्नद्रव्यांची कमतरता असल्यास, 15-20 किलो झिंक सल्फेट आणि 1.0-1.5 किलो अमोनियम मोलिब्डेट प्रति हेक्टर वापरण्याची शिफारस केली आहे.
मटारच्या सुधारित जाती..
पेरणीपूर्वी जमिनीत योग्य ओलावा राहील याची काळजी घ्यावी. भारतातील विविध प्रदेश आणि परिस्थितीसाठी मंजूर केलेल्या सुधारित वाटाणा जाती आहेत एचएफपी 715, पंजाब-89, कोटा मटार 1, आयपीएफडी 12-8, आयपीएफडी 13-2, पंत मातर 250, पुसा प्रगती, आर्चिल, एचएफपी 1428 (नवीन वाण) आणि सपना मुख्य आहे.
तण नियंत्रण कसे करावे..
रोपांच्या ओळींमधील योग्य अंतर तणांच्या समस्येवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी खूप उपयुक्त ठरते. एक किंवा दोन खुरपणी पुरेसे आहे. पहिली खुरपणी पहिल्या पाण्याच्या आधी आणि दुसरी खुरपणी पाणी दिल्यानंतर गरजेनुसार करावी. पेरणीनंतर 25-30 दिवसांनी खुरपणी करावी.
तणांचे रासायनिक नियंत्रण: फ्लुक्लोरोलिन 45 टक्के EC. 2.2 लिटर प्रति हेक्टरी हे प्रमाण सुमारे 800-1000 लिटर पाण्यात विरघळवून पेरणीपूर्वी लगेच जमिनीत मिसळावे. पेंडीमिथिलिन 30 टक्के EC 3.30 लिटर किंवा Elachlor 50 टक्के EC. 4.0 लिटर पाण्यात किंवा 0.75-1.0 किलो बेसॅलिन पाण्यात विरघळवून पेरणीनंतर 2-3 दिवसांच्या आत फ्लॅट फॅन नोझलने प्रति हेक्टरी फवारणी करावी.
