शेतकरी कवराज सिंह राठौर हे प्रामुख्याने मसाले आणि औषधी पिके घेतात. या पिकांमधून त्यांना वर्षाला 15 लाख रुपयांपर्यंतचा नफा मिळत आहे. त्याची यशोगाथा आम्ही तुम्हाला सांगतो.
सध्या पारंपरिक पिकांऐवजी औषधी पिके आणि मसाल्यांची लागवड अधिक फायदेशीर ठरत आहे. देशातील अनेक शेतकरी यातून मोठा नफा कमावत आहेत. या बातमीत आम्ही तुम्हाला अशाच एका शेतकऱ्याबद्दल सांगणार आहोत , जे औषधी पिके आणि मसाल्यांच्या लागवडीतून वर्षाला लाखोंची कमाई करत आहेत. आम्ही बोलत आहोत प्रगतिशील शेतकरी कवराज सिंह राठौर, जे राजस्थानच्या जैसलमेरचे रहिवासी आहेत.
कवराज सिंह 2010 पासून शेती करत आहेत. त्यांच्याकडे सुमारे 100 बिघा जमीन आहे, ज्यामध्ये ते रब्बी आणि खरीप दोन्ही पिके घेतात. शेतकरी कवराज सिंह यांनी सांगितले की रब्बीमध्ये ते जिरे, इसबगोल, हरभरा, मेथी, सेलेरी आणि इतर अनेक पिके घेतात. तर खरिपात ते आपल्या शेतात बाजरी, भुईमूग, मूग इत्यादी पिके घेतात.
शेतकरी कवराज सिंह म्हणाले, “मी एक जागरूक शेतकरी आहे. त्यामुळे मी स्वत: माझ्या शेतातील पिकांसाठी चांगले बियाणे निवडतो. यासाठी ते कोणाचीही मदत घेत नाही. शेतीसाठी लागणारा खर्च जितका कमी असेल तितका कमी आहे, असे कवराज सिंह यांचे मत आहे. शेतकऱ्याला अधिक नफा मिळेल.”
ते पुढे म्हणाले की ते स्वतः 24 तास त्यांच्या शेताची देखभाल करण्यासाठी उभे असतात. शेती करण्यासाठी मजूर लावावे लागले तरी त्यासाठी ते स्वतः शेतात जाऊन पाहतात . ते स्वत: त्यांच्या पिकांचे बाजारातील भाव ठरवतात . अशा स्थितीत त्यांना बाजारात 20 ते 30 टक्के अधिक नफा मिळतो. शेतकरी कवराज सिंह यांनी सांगितले की, सध्या ते अर्धा एकर मध्ये इसबगोल, १ एकर जिरे, २.४७ एकर मध्ये हरभरा, १ एकरमध्ये मेथी, १एकर मध्ये मोहरी आणि 2 एकर मध्ये गहू घेतात.
वार्षिक खर्च आणि नफा याबद्दल बोलायचे झाले तर शेतकरी कवराज सिंह राठोड यांच्या म्हणण्यानुसार, ते अशा पद्धतीने शेती करतात की खर्च कमी येतो.त्यासाठी ते स्वतः तयार केलेले खत शेतात टाकतात. त्यांनी सांगितले की त्यांच्याकडे गायी आहेत, ज्याचा ते योग्य वापर करतात . त्यांनी सांगितले की, शेतातील सर्व पिकांची मिळून सुमारे 3 ते 4 लाख रुपये खर्च येतो. उत्पन्नाबाबत बोलताना ते म्हणाले की, सर्व पिकांमधून वार्षिक 10 ते 15 लाख रुपये नफा मिळतो.
