Onion rate : कांद्याचे उत्पादन करताना शेतकऱ्यांना अनेक अडचणींचा सामना करावा लागला आहे. उत्पादनाचा खर्च वाढलेला असून उत्पन्न घटले आहे. त्यातच अवकाळी आणि मॉन्सूनपूर्व पावसामुळे कांद्याचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान झाले आहे.
अशा सगळ्या अडचणी असूनही शेतकऱ्यांनी चांगल्या भावाची आशा ठेवून कांदा साठवून ठेवला. पण बाजारात भाव खूप कमी मिळत आहेत . इतके की उत्पादनासाठी लागलेला खर्चही निघत नाही. त्यामुळे शेतकऱ्यांना आर्थिक अडचणींचा सामना करावा लागत आहे.
जुलैच्या सुरुवातीला कांद्याला सरासरी ₹१५०० प्रति क्विंटल दर मिळत होता. पण आता राज्यातील बाजार समित्यांमध्ये तो दर ₹८०० ते ₹११०० पर्यंत खाली आला आहे. सोलापूरमध्ये तर कांद्याचा दर ₹१०० पर्यंत घसरला आहे.
सरकार ग्राहकांसाठी तातडीने निर्णय घेतं, पण शेतकऱ्यांसाठी दुर्लक्ष करतं, त्यामुळे शेतकऱ्यांचा सरकारवर राग वाढतो आहे.कांद्याचे दर इतके कमी झाले आहेत की शेतकऱ्यांना उत्पादन खर्चही भरून निघत नाही. त्यामुळे त्यांची आर्थिक अडचण वाढली आहे. नाशिक, पुणे, अहिल्यानगर, धाराशिव, सोलापूर, छत्रपती संभाजीनगर, धुळे या जिल्ह्यांमध्ये रब्बी हंगामात मोठ्या प्रमाणावर कांद्याचे उत्पादन झाले. पण मागणी कमी असल्यामुळे बाजारात पुरवठा घटला आहे.
त्यातच केंद्र सरकारने हस्तक्षेप करून निर्यातीवर मर्यादा घातल्यामुळे शेतकऱ्यांना परदेशात कांदा विकण्याची संधीही कमी झाली आहे. त्यामुळे अडचणी आणखी वाढल्या आहेत मध्य प्रदेशमध्ये कांद्याची चांगली उपलब्धता आहे. त्यामुळे उत्तर भारतात आणि दक्षिण भारतातील बंगलुरू (कर्नाटक) व कर्नुल (आंध्र प्रदेश) या भागांतून नवीन खरीप कांद्याची आवक वाढत आहे. यामुळे बाजारात मागणी कमी झाली आहे.
पुढील काही महिन्यांत राजस्थान आणि नंतर महाराष्ट्रातूनही नवीन खरीप कांदा बाजारात येणार आहे. त्यामुळे दर आणखी कमी होण्याची शक्यता आहे. शेतकऱ्यांनी कांदा दरवाढीसाठी अनेक मागण्या केल्या आहेत. आमदार आणि खासदारांनीही शेतकऱ्यांच्या बाजूने आवाज उठवला आहे. पण सरकार ग्राहकांसाठी तातडीने निर्णय घेतं, तर शेतकऱ्यांसाठी निर्णय उशिरा घेतं त्यामुळे सरकारचं वागणं शेतकऱ्यांना नकारात्मक वाटत आहे.
कवडीमोल कांदा भावाने शेतकरी अडचणीत — सरकारकडून दुर्लक्ष?
राज्यात कांदा उत्पादक शेतकरी सध्या आर्थिक संकटात सापडले आहेत. जुलैच्या सुरुवातीला ₹१५०० प्रति क्विंटल दर मिळणारा कांदा आता अनेक बाजार समित्यांमध्ये ₹८०० ते ₹११०० दरम्यान विकला जातोय, तर सोलापूरमध्ये ₹१०० पर्यंत निचांकी भाव मिळत आहे. उत्पादन खर्च वाढलेला, उत्पन्न घटलेलं आणि नैसर्गिक आपत्तीमुळे नुकसान झालेलं असतानाही शेतकऱ्यांनी दरवाढीची आशा ठेवून कांदा साठवून ठेवला.
मात्र निर्यातबंदी, अन्य राज्यांतील कांद्याची वाढलेली आवक आणि केंद्र सरकारच्या निष्क्रिय धोरणांमुळे कांद्याची मागणी कमी झाली. शेतकऱ्यांवरील दबाव वाढला आहे, पण सरकार ग्राहकांना तातडीची मदत करते आणि शेतकऱ्यांना मात्र न्याय द्यायला उशीर करते. त्यामुळे शेतकरी संघटनांनी सरकारवर दुटप्पी भूमिकेचा आरोप केला आहे.
